Een expat is een persoon die tijdelijk in een ander land woont en werkt, meestal voor een periode van enkele maanden tot enkele jaren. Het woord komt van het Engelse “expatriate” en wordt gebruikt voor internationale werknemers die door hun werkgever naar het buitenland worden gestuurd of zelf kiezen om elders te werken. In Nederland werken duizenden expats in verschillende sectoren, van technische specialisten tot seizoensarbeiders, waarbij ze een belangrijke rol spelen in de Nederlandse economie.
Wat betekent het woord expat eigenlijk?
Het woord “expat” is een afkorting van het Engelse woord “expatriate”, wat letterlijk betekent “buiten het vaderland”. De term komt van het Latijnse “ex” (uit) en “patria” (vaderland). In de praktijk gebruiken we deze term voor internationale werknemers die tijdelijk in een ander land verblijven om daar te werken.
Anders dan wat veel mensen denken, heeft het woord expat geen negatieve betekenis. Het beschrijft simpelweg iemand die voor werk naar het buitenland verhuist, meestal met de intentie om na verloop van tijd terug te keren naar het thuisland. In Nederland gebruiken we de term vooral voor buitenlandse werknemers die hier komen werken in sectoren waar specifieke kennis of vaardigheden nodig zijn.
De expat betekenis is door de jaren heen wat verbreed. Tegenwoordig noemen we niet alleen hoogopgeleide kenniswerkers expats, maar ook vakmensen uit andere EU-landen die hier komen werken in de techniek, logistiek of andere sectoren waar hun expertise gewild is.
Wat is het verschil tussen een expat en een immigrant?
Het belangrijkste verschil tussen een expat en een immigrant ligt in de intentie en duur van het verblijf. Een expat komt tijdelijk naar Nederland voor werk, meestal voor een project of contract van enkele maanden tot jaren. Een immigrant daarentegen verhuist permanent naar Nederland met het plan om hier te blijven wonen.
Expats behouden vaak sterke banden met hun thuisland. Ze houden meestal hun nationaliteit, hebben vaak nog bezittingen in hun thuisland en plannen om uiteindelijk terug te keren. Hun verblijf is gekoppeld aan een arbeidscontract, en zodra dit afloopt, vertrekken ze vaak weer. Immigranten daarentegen bouwen een nieuw leven op in Nederland, vragen vaak de Nederlandse nationaliteit aan en integreren volledig in de Nederlandse samenleving.
Ook op sociaal vlak zijn er verschillen. Expats leven vaak in een internationale bubbel, omgaan vooral met andere expats en houden vast aan hun eigen cultuur. Immigranten leren Nederlands, sturen hun kinderen naar Nederlandse scholen en worden deel van de lokale gemeenschap. Deze verschillen zijn natuurlijk niet zwart-wit, maar geven wel aan waarom we deze twee groepen anders noemen.
Wanneer ben je officieel een expat in Nederland?
Je bent officieel een expat in Nederland wanneer je als buitenlandse werknemer tijdelijk in Nederland verblijft voor werk. Voor EU-burgers is dit relatief eenvoudig: je hebt het recht om hier te werken zonder speciale vergunning. Je moet je wel registreren bij de gemeente als je langer dan vier maanden blijft.
Voor werknemers van buiten de EU liggen de regels anders. Zij hebben meestal een werkvergunning nodig en komen vaak als kennismigrant naar Nederland. Bedrijven die buitenlands talent willen aantrekken, moeten erkend referent zijn bij de IND. Deze bedrijven kunnen dan versnelde procedures gebruiken om hun internationale werknemers naar Nederland te halen.
Belangrijk om te weten: niet iedereen die uit het buitenland komt werken wordt automatisch als expat gezien. Seizoensarbeiders die voor korte periodes komen werken in bijvoorbeeld de landbouw vallen technisch gezien ook onder expats, maar worden in de praktijk vaak anders genoemd. Het gaat vooral om de context van je werk en de duur van je verblijf.
Welke soorten expats werken er in Nederland?
In Nederland werken verschillende soorten expats, elk met hun eigen achtergrond en werkgebied. De grootste groep bestaat uit EU-werknemers die gebruik maken van het vrije verkeer van werknemers binnen Europa. Deze groep omvat veel vakmensen uit Oost-Europa die werken als specialist in sectoren zoals de techniek, bouw en logistiek.
Kennismigranten vormen een andere belangrijke groep. Dit zijn hoogopgeleide professionals die specifieke expertise meebrengen die in Nederland schaars is. Denk aan IT-specialisten, wetenschappers of managers van internationale bedrijven. Deze groep komt vaak van buiten de EU en heeft speciale werkvergunningen nodig.
Dan zijn er nog de seizoensarbeiders die voor kortere periodes naar Nederland komen. Zij werken vaak in de land- en tuinbouw, vooral tijdens oogstperiodes. Ook in de logistiek en transport zien we veel internationale werknemers, zoals vrachtwagenchauffeurs en magazijnmedewerkers. Tot slot zijn er de expats die voor internationale organisaties werken, zoals bij het Internationaal Gerechtshof in Den Haag of bij Europese instellingen.
| Type expat | Werkgebied | Verblijfsduur |
|---|---|---|
| EU-vakmensen | Techniek, bouw, transport | Maanden tot jaren |
| Kennismigranten | IT, wetenschap, management | 2-5 jaar gemiddeld |
| Seizoensarbeiders | Landbouw, tuinbouw | 3-9 maanden |
| Internationale organisaties | Diplomatie, recht, NGO’s | 2-4 jaar gemiddeld |
Wat zijn de voor- en nadelen van werken als expat?
Werken als expat in Nederland biedt verschillende voordelen. Het belangrijkste is vaak het hogere salaris vergeleken met het thuisland, vooral voor werknemers uit Oost-Europa. Je krijgt internationale werkervaring die goed staat op je cv, en je leert een nieuwe cultuur en werkwijze kennen. Voor EU-burgers is er ook het voordeel van vrij verkeer: je kunt zonder veel papierwerk in Nederland komen werken.
Maar er zijn ook uitdagingen. De taalbarrière kan lastig zijn, vooral buiten de grote steden waar minder Engels wordt gesproken. Het vinden van geschikte huisvesting is een groot probleem, zeker in populaire steden zoals Amsterdam of Utrecht. Veel expats missen hun familie en vrienden thuis, en het opbouwen van een nieuw sociaal netwerk kost tijd.
De administratieve rompslomp kan ook overweldigend zijn. Je moet je registreren bij de gemeente, een BSN-nummer aanvragen, een Nederlandse bankrekening openen en een zorgverzekering afsluiten. Het Nederlandse belastingsysteem is complex, en veel expats hebben hulp nodig bij het invullen van hun belastingaangifte. Gelukkig zijn er bedrijven die helpen met deze praktische zaken, zodat expats zich kunnen focussen op hun werk.
Belangrijke punten om te onthouden over expats
Expats zijn een belangrijk onderdeel van de Nederlandse economie. Ze vullen tekorten op de arbeidsmarkt, vooral in sectoren waar specifieke vaardigheden nodig zijn zoals technisch personeel. De expat definitie is breed: van hoogopgeleide kenniswerkers tot praktisch geschoolde vakmensen uit andere EU-landen.
Het belangrijkste kenmerk van een expat blijft het tijdelijke karakter van het verblijf. Of je nu voor een paar maanden komt werken in de seizoensarbeid of voor enkele jaren als specialist in de techniek, je bent hier primair voor werk met de intentie om uiteindelijk terug te keren. Dit onderscheidt expats van immigranten die permanent in Nederland willen blijven.
Voor bedrijven die internationale werknemers willen aantrekken, is goede ondersteuning belangrijk. Bij Eastmen begrijpen we de uitdagingen waar expats mee te maken krijgen. We helpen niet alleen met het vinden van werk, maar regelen ook praktische zaken zoals huisvesting, vervoer en administratie. Zo kunnen internationale vakmensen zich volledig richten op waar ze goed in zijn: hun werk. Heeft je bedrijf behoefte aan betrouwbare internationale werknemers? Neem dan contact met ons op voor meer informatie over onze recruitment services.
